Vụ việc “xây nhầm” nhà 2 tầng trên đất của người khác tại phường Thiên Hương, TP. Hải Phòng đã trở thành tâm điểm chú ý của dư luận, không chỉ vì sự việc hy hữu mà còn vì những diễn biến phức tạp và hệ lụy pháp lý và rắc rối kéo dài. Đây là một bài học cảnh báo sâu sắc về quản lý đất đai và ý thức tuân thủ pháp luật khi nhà nước mới bỏ việc xin GPXD, cần xử lý nghiêm khắc để răn đe. Bài học Cảnh báo người dân quản lý đất của mình.
Hành trình “mua đất – mất đất” và sự cố chấp kéo dài
Vợ chồng bà Trần Thị Kim Loan và ông Nguyễn Đăng Ca đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng thửa đất hợp pháp (diện tích ) vào ngày 23/9/2024. Chỉ chưa đầy hai tháng sau, vào ngày 12/11/2024, khi kiểm tra đất, họ bàng hoàng phát hiện mảnh đất của mình đã bị gia đình ông Đỗ Văn Hữu và bà Vũ Thị Tuyến chiếm giữ, xây dựng một công trình nhà ở 2 tầng.
Ban đầu, gia đình ông Hữu giải thích là do “nhầm lẫn” vị trí vì cũng mua một thửa đất cách đó 4 lô. Tuy nhiên, bất chấp yêu cầu dừng thi công của chính quyền địa phương, công trình vẫn được hoàn thiện và gia đình ông Hữu vẫn cố tình chiếm giữ. Hành trình đòi lại đất hợp pháp của bà Loan từ đó bắt đầu với những buổi làm việc không thành, kéo dài gần một năm.
Các động thái ban đầu của chính quyền
Sau khi nhận đơn thư tố cáo, UBND xã Kiền Bái (nay là phường Thiên Hương) đã tổ chức hòa giải nhiều lần. Mặc dù yêu cầu dừng thi công được đưa ra, nhưng công trình vẫn tiếp diễn, cho thấy sự thiếu kiên quyết hoặc buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương ngay từ giai đoạn đầu.
Phán quyết của Tòa án và những động thái mới nhất
Ngày 11/8/2025, TAND Khu vực I – TP. Hải Phòng đã xét xử sơ thẩm và tuyên buộc vợ chồng ông Đỗ Văn Hữu phải tháo dỡ toàn bộ công trình xây dựng, di chuyển đồ đạc và trả lại đất cho vợ chồng bà Loan.
Tuy nhiên, vụ việc không dừng lại ở đó. Ông Hữu đã kháng cáo bản án sơ thẩm, tiếp tục chiếm giữ căn nhà. Động thái này càng khiến dư luận nghi ngờ về sự “nhầm lẫn” ban đầu.
Trước tình hình đó, gia đình bà Loan đã gửi đơn tố giác tội phạm đến Cơ quan điều tra Công an TP. Hải Phòng, đề nghị khởi tố vụ án về hành vi chiếm đoạt quyền sử dụng đất. Mới nhất, Công an TP. Hải Phòng đã vào cuộc điều tra và xác minh vụ việc. Chính quyền địa phương cũng đang phối hợp vận động các bên thỏa thuận giải quyết.
Cố tình xây “nhầm” nhà với mục đích xấu
Ông Hữu cho biết việc “xây nhầm” là do môi giới chỉ dẫn sai vị trí khi ông bắt đầu xây dựng (trước khi được cấp Sổ đỏ). Đến khi được cấp Sổ đỏ (29/10/2024), ông mới biết thửa đất hợp pháp của mình là lô số 6, chứ không phải lô số 2 nơi ông đã xây nhà.
Tuy nhiên, dư luận địa phương và nhiều chuyên gia pháp lý không tin vào sự “nhầm lẫn” đơn thuần. Những hành vi sau đây củng cố thêm nghi vấn về ý đồ cố tình chiếm đoạt khi cố tình hoàn thiện công trình dù đã bị phát hiện và yêu cầu dừng thi công từ chính quyền. Kháng cáo bản án sơ thẩm và tiếp tục chiếm giữ đất sau khi Tòa án đã tuyên buộc trả lại đất. Thông tin từ người dân cho rằng lô đất hợp pháp của ông Hữu nằm gần khu mộ, và việc “xây nhầm” là để tránh vị trí này. Ông Hữu đã cố chấp kéo dài vụ việc, gây khó khăn cho chủ đất hợp pháp.
Bà Loan – chủ đất cho biết “Giờ họ còn ra điều kiện ngược lại là bán đất cho họ với giá 550 triệu đồng. Nếu chúng tôi không bán rẻ thì phải đổi lô đất phía trong, xấu hơn, có mộ đằng sau mang tên gia đình ông Hữu, cách đất của tôi 4 lô. Quyền lựa chọn không thuộc về gia đình tôi mà lại thuộc về những người vi phạm sao?”
Hành vi cố tình xây nhà trên đất người khác này có dấu hiệu của việc lợi dụng kẽ hở pháp lý và thủ tục tố tụng để “tiền trảm hậu tấu” – xây dựng trái phép rồi dùng Tòa án để hợp thức hóa hoặc kéo dài thời gian chiếm giữ, gây sức ép buộc chủ đất phải thỏa hiệp.
Dấu hỏi trách nhiệm quản lý địa phương
Sự việc kéo dài và công trình vẫn hoàn thiện bất chấp lệnh cấm đặt ra dấu hỏi lớn về Trách nhiệm của cán bộ địa chính/xây dựng: Liệu có sự thiếu kiểm tra, giám sát, hay thậm chí là bao che cho hành vi xây dựng trái phép trên đất tranh chấp? Tại sao chính quyền không có biện pháp cưỡng chế mạnh mẽ ngay từ đầu để ngăn chặn việc xây dựng, đặc biệt là khi đã có văn bản yêu cầu dừng thi công? Sự chậm trễ đã khiến hậu quả trở nên nghiêm trọng và khó giải quyết hơn.
Dù đã phát hiện và lập biên bản tư sớm, nhưng không hiểu sao công trình vẫn hoàn thiện và người vi phạm dọn về ở, điện nước vẫn được cấp để sinh hoạt.
Nhiều câu hỏi đặt ra nghi vấn về sự tiếp tay của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương cho hành vi xây nhà trái phép trên đất bà Loan, đây là hành vi chiếm đoạt tài sản trắng trợn.
Các hậu quả có thể xảy ra
Với người xây nhầm (Ông Hữu): Bị buộc tháo dỡ toàn bộ công trình, thiệt hại kinh tế rất lớn (chi phí xây dựng, chi phí thuê “thần đèn” nếu thực hiện, chi phí kiện tụng). Nghiêm trọng hơn, nếu có dấu hiệu chiếm đoạt đất, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Hành vi chiếm giữ đất (là quyền sử dụng đất, một loại tài sản) của người khác một cách trái phép và từ chối trả lại sau khi có yêu cầu hợp pháp có thể bị truy cứu theo Khoản 2 Điều 176 – Tội chiếm giữ trái phép tài sản trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm với Hành vi cố tình hoàn thiện nhà, vào ở, ép giá mua lại, và kháng cáo phán quyết Tòa án được xem là hành động cố tình chiếm giữ tài sản sau khi chủ sở hữu hợp pháp đã yêu cầu trả lại bằng văn bản và bằng con đường tố tụng.
Với chủ đất (Bà Loan) thì vụ việc làm mất thời gian, công sức, tiền bạc theo đuổi kiện tụng, đất bị chiếm giữ kéo dài, tổn thất tinh thần và cơ hội sử dụng đất.
Bản chất vấn đề
Nguyên nhân ban đầu có thể là sai sót trong chỉ dẫn của môi giới hoặc đo đạc. Tuy nhiên, việc cố tình xây dựng và hoàn thiện sau khi bị phát hiện, cùng với hành động kháng cáo phán quyết Tòa án, cho thấy một ý đồ chiếm đoạt rõ rệt hoặc cố tình kéo dài thời gian để gây sức ép, chứ không chỉ là “nhầm lẫn” dân sự đơn thuần.
Cần xử lý nặng để răn đe
Việc xử lý nghiêm minh, minh bạch không chỉ trả lại công bằng cho chủ đất mà còn là án lệ cảnh báo mạnh mẽ cho những cá nhân khác có ý định trục lợi, chiếm đoạt tài sản bằng thủ đoạn tinh vi này. khi mà nhà nước mới có bỏ việc xin phép xây dựng nhằm tạo thông thoáng cho người dân.
Đề nghị làm rõ trách nhiệm của các cá nhân/ tập thể
Cơ quan Công an TP. Hải Phòng cần điều tra không chỉ hành vi chiếm đoạt đất của ông Hữu mà còn làm rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể tại địa phương đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý hoặc tiếp tay bằng cách cấp phép/cung cấp dịch vụ cho công trình trái phép, để vụ việc kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của chính quyền.
Từ “sự nhầm lẫn” đến hành vi bất chấp pháp luật, vụ việc gia đình bà Loan là minh chứng rõ ràng cho những lỗ hổng trong quản lý đất đai tại địa phương. Dư luận chờ đợi bản án được thực thi nghiêm túc, đồng thời yêu cầu làm rõ trách nhiệm của những cán bộ liên quan để ngăn chặn những trường hợp tương tự.
Những vụ xây nhầm nhà khác đã xảy ra
| Hải Dương (TP Chí Linh) | Ngôi nhà 3 tầng xây nhầm lên 2 thửa đất liền kề. Chủ nhà sau đó mua lại một thửa đất và đổi lại cho bên bị xây nhầm. |
| TPHCM / Chánh Hiệp | Căn nhà được xây hoàn toàn sang đất hàng xóm; đất bị xây nhầm có sổ đỏ đứng tên chủ đất. |
| TPHCM / Bàu Bàng | Vụ việc đất trồng cây lâu năm, xây nhà nhầm sang thửa đất người khác, dù đã có tòa án. Diện tích và mục đích sử dụng đất chưa chuyển đổi rõ ràng. |
| Hải Phòng | Vụ của bà Trần Thị Kim Loan – mua đất, được cấp sổ; sau đó phát hiện nhà 2 tầng được xây lên thửa đất của bà. Chính quyền xã, sau khi kiểm tra, xác định có sai phạm. Tòa án đã xử buộc tháo dỡ trả lại đất cho bà Loan. |
Các tình huống / nguyên nhân phổ biến dẫn đến xây nhầm nhà
Dựa trên các vụ việc này, ta có thể liệt kê những loại tình huống điển hình:
Xác định sai mốc giới / ranh thửa đất
Người xây do nhầm lẫn vị trí, không biết rõ thửa đất của mình cách thửa khác bao nhiêu, mốc giới chưa được cắm, hoặc bản đồ đo đạc thực địa chưa khớp. Ví dụ vụ ở Hải Dương: vì chưa bàn giao mốc giới thực địa nên xảy ra sai lệch.
Thông tin pháp lý / giấy tờ đất chưa rõ ràng
Sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp nhưng người xây chưa khảo sát kỹ thực địa.
Có trường hợp giấy tờ đứng tên người thân, “giúp đứng tên” gây rối thông tin.
Xây “nhầm” do thiết kế – thi công – thuê nhà thầu
Chủ nhà giao hết cho nhà thầu làm, không trực tiếp giám sát kỹ ranh mốc, dẫn đến nhà thầu dựng công trình vượt ranh. (Vụ ở TPHCM, ông Th. nói rằng thuê nhà thầu theo dạng chìa khóa trao tay nên mới bị xây nhầm.)
Cố tình tận dụng / lấn đất
Có nơi tuy khẳng định là “nhầm” nhưng lại sử dụng phần lấn đất làm sân, mái che, công trình phụ… để tận dụng lợi thế, hoặc “ép” chủ đất phải thương lượng đổi đất, mua lại với giá thấp.
Chính quyền / quản lý địa phương thiếu mạnh tay hoặc xử lý chậm
Việc đo đạc, kiểm tra chưa kỹ; mốc ranh chưa rõ trách nhiệm thực thi.
Khi phát hiện xây sai, có lệnh dừng nhưng người vi phạm vẫn thi công tiếp.
Việc cưỡng chế, thi hành bản án, tháo dỡ công trình vi phạm thường kéo dài.
Vô ý nhưng hậu quả lớn
Có người thực sự chưa nhận ra sai lầm, nhưng vì “nhầm” diện tích lớn, công trình đã hoàn thành nên chi phí tháo dỡ, di dời rất cao. Người bị xây nhầm thiệt hại lớn vì mất đất – dù đã có giấy chứng nhận.
Bài học cảnh báo cho người dân quản lý đất của mình
Kiểm tra kỹ vị trí và mốc giới: Luôn yêu cầu cơ quan chức năng hoặc đơn vị đo đạc có uy tín xác định rõ ràng mốc giới trên thực địa trước khi ký kết hợp đồng và tiến hành xây dựng.
Thủ tục pháp lý: Chỉ khởi công khi đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) và Giấy phép xây dựng (nếu cần).
Giám sát chặt chẽ: Thường xuyên kiểm tra khu đất của mình, đặc biệt sau khi mua bán hoặc trong quá trình chờ xây dựng. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường phải lập tức báo cáo chính quyền địa phương.
Giảm thủ tục cấp phép xây dựng và Bài học từ vụ “xây nhầm nhà”
Nhằm tạo điều kiện thông thoáng, giảm bớt gánh nặng hành chính và thúc đẩy người dân sớm ổn định cuộc sống, Nhà nước đã có chủ trương bãi bỏ thủ tục xin Giấy phép xây dựng đối với một số trường hợp nhà ở riêng lẻ tại nông thôn, hoặc nhà ở đô thị có quy mô nhỏ (ví dụ: xây dựng nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng trong khu vực đã có quy hoạch chi tiết 1/500 được duyệt, v.v…).
Chủ trương này là một bước tiến lớn, thể hiện tinh thần cải cách hành chính, giảm bớt các thủ tục rườm rà, tạo điều kiện tối đa cho người dân. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những yêu cầu cao hơn về trách nhiệm quản lý của địa phương và ý thức của người dân. Dù không cần xin giấy phép, người dân vẫn phải tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc xây dựng đúng trên phần đất hợp pháp của mình, dựa trên hồ sơ địa chính và mốc giới. Công tác quản lý mốc giới, hồ sơ địa chính cần chặt chẽ hơn.
Việc giảm bớt thủ tục không có nghĩa là loại bỏ hoàn toàn việc kiểm soát trật tự xây dựng. Ngược lại, chính quyền địa phương càng cần phải tăng cường kiểm tra hiện trạng để đảm bảo việc xây dựng không vi phạm quy hoạch, đặc biệt là không lấn chiếm, xây trên đất người khác. Vụ Hải Phòng là minh chứng cho sự buông lỏng quản lý khi công trình vẫn được hoàn thiện bất chấp yêu cầu dừng thi công.
Chủ trương bỏ xin GPXD cho người dân là đúng đắn
Chủ trương giảm thủ tục là đúng đắn, nhưng cần phải đi kèm với việc số hóa hồ sơ đất đai rõ ràng, quản lý mốc giới chặt chẽ và áp dụng biện pháp cưỡng chế quyết liệt khi phát hiện vi phạm lấn chiếm. Nếu không, sự “thông thoáng” có thể trở thành kẽ hở để những hành vi chiếm đoạt đất như vụ Hải Phòng diễn ra, gây bất ổn xã hội.
Hệ sinh thái Thông Tin Bất Động Sản. Cung cấp dịch vụ truyền thông, quảng cáo và đại lý phân phối F1 các sản phẩm từ các chủ đầu tư uy tín với hệ thống Website MEYREAL.com, Alocanhosg.com. Vinhomecitys.com.…
BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
Cẩn Trọng Khi Đầu Tư Đất Nền Ninh Bình
Lưu ý khi ký Hợp đồng mua bán với chủ đầu tư
Cẩm nang mua căn hộ chung cư để ở
Cách thức tách thửa phân lô bán đất nền
Mẹo mua nhà: Đi xem vào những ngày mưa
Dùng đòn bẩy tài chính để đầu tư bất động sản
Các mô hình hoạt động của sàn phân phối bất động sản
Các sản phẩm Bất động sản cho nhà đầu tư và ưu nhược điểm
7 “Bẫy” câu chữ bị “gài” trong hợp đồng mua bán nhà đất
Chuyên mục Review – Chuyên trang Bất động sản Meyreal.com
Meyreal.com – Cung cấp thông tin bất động sản toàn diện uy tín
