Những tỷ phú Việt khởi nghiệp từ Đông Âu làm nên đế chế

Phạm Nhật Vượng – “Vua” mì gói và đế chế đa ngành Vingroup

Trong số những cái tên đình đám, Phạm Nhật Vượng (sinh năm 1968) nổi lên như một huyền thoại. Tốt nghiệp Đại học Mỏ địa chất Hà Nội, ông sang Nga du học, rồi chuyển sang Ukraine. Tại đây, ông khởi nghiệp từ một nhà hàng nhỏ, sau đó thành lập Technocom, chuyên sản xuất mì ăn liền thương hiệu Mivina.

Mivina nhanh chóng chiếm 97% thị phần, biến Phạm Nhật Vượng trở thành “vua” mì gói tại Ukraine. Đến năm 2004, ông trở về Việt Nam, bán Technocom cho Nestlé và dồn lực phát triển Vingroup. Từ bất động sản (Vincom, Vinpearl), Vingroup bành trướng sang bán lẻ (VinMart), du lịch, giáo dục (Vinschool), y tế (Vinmec), và đặc biệt là công nghiệp với VinFast. Hiện tại, ông Vượng vẫn giữ vững vị thế tỷ phú USD đầu tiên và là người giàu nhất Việt Nam, với giá trị tài sản ròng theo Forbes năm 2025 là 13 tỷ USD.

Vợ và em vợ ông Vượng cùng khởi nghiệp tại Ukraine

Bà Phạm Thu Hương và bà Phạm Thúy Hằng (vợ và em vợ ông Vượng), những phụ nữ nằm trong top 10 người giàu trên sàn chứng khoán Việt, gắn bó với tỷ phú Vượng từ ngày đầu khởi nghiệp tại Ukraine. Hai bà cũng là những cổ đông đồng sáng lập Technocom.

Hai người phụ nữ quyền lực này cùng đảm nhiệm vai trò Phó chủ tịch tại Vingroup và sở hữu khối tài sản hàng nghìn tỷ trên sàn chứng khoán.

Nguyễn Đăng Quang và Hồ Hùng Anh – “Bộ đôi” Masan và Techcombank

Cùng thời với Phạm Nhật Vượng tại Đông Âu, hai doanh nhân Nguyễn Đăng Quang (sinh năm 1963) và Hồ Hùng Anh (sinh năm 1970) cũng đã có những bước đi đầu tiên trên con đường kinh doanh.

Nguyễn Đăng Quang, tốt nghiệp Tiến sĩ Vật lý hạt nhân tại Belarus, đã cùng Hồ Hùng Anh xây dựng Masan tại Nga, kinh doanh các mặt hàng tiêu dùng. Sau khi trở về Việt Nam, Nguyễn Đăng Quang tập trung phát triển Masan, biến tập đoàn này trở thành một trong những “ông lớn” ngành hàng tiêu dùng và bán lẻ (VinCommerce), còn Hồ Hùng Anh đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Techcombank. Cả hai đều lọt vào danh sách tỷ phú USD của Forbes, với tài sản lần lượt là 1.2 tỷ USD và 2.6 tỷ USD (năm 2025).

Nguyễn Thị Phương Thảo – Nữ tỷ phú tiên phong của Vietjet

Nữ tỷ phú duy nhất trong danh sách này là Nguyễn Thị Phương Thảo (sinh năm 1970). Bà Thảo du học tại Nga, kinh doanh thành công các mặt hàng điện tử, máy móc, và nông sản từ Nhật Bản, Hàn Quốc, rồi phân phối khắp Đông Âu và châu Á. 21 tuổi bà Thảo đã kiếm được 1 triệu USD.

Khi trở về Việt Nam, bà Thảo đầu tư vào lĩnh vực tài chính, ngân hàng (HDBank),  và đặc biệt là hàng không. Vietjet Air dưới sự lãnh đạo của bà đã tạo nên cuộc cách mạng trong ngành hàng không Việt Nam. Bà trở thành nữ tỷ phú USD đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á.

Bà là cổ đông sáng lập của Tập đoàn Sovico Holdings và 2 ngân hàng tư nhân đầu tiên tại Việt Nam là Techcombank và VIB.

Lê Viết Lam – “Người bí ẩn” đứng sau Sun Group

Lê Viết Lam (sinh năm 1969) cũng là một doanh nhân kín tiếng. Từng là du học sinh tại Nga, ông sớm gia nhập nhóm của Phạm Nhật Vượng và cùng nhau gây dựng cơ nghiệp tại Ukraine.

Năm 2007, ông Lê Viết Lam đầu tư về Việt Nam cùng một số đồng sự đã thành lập Sun Group tập trung vào du lịch nghỉ dưỡng và bất động sản cao cấp, với các công trình, các dự án hàng chục nghìn tỷ đồng như: Khu du lịch Bà Nà Hills tại Đà Nẵng (104 triệu USD); công viên Châu Á (10.000 tỷ đồng); dự án Công viên Đại Dương tại Hạ Long (6.000 tỷ đồng); dự án cảng hàng không Quảng Ninh (7.500 tỷ đồng)…kiến tạo nên hàng loạt công trình biểu tượng như Cầu Vàng (Đà Nẵng); cáp treo Fansipan (Sapa) hay khu nghỉ dưỡng InterContinental Danang Sun Peninsula Resort…

Khác với ông Vượng, người dồn lực đầu tư về Việt Nam, ông Lam vẫn duy trì các hoạt động kinh doanh, đầu tư ở Đông Âu.

Ông còn là thành viên sáng lập Ngân hàng VIB và đang là Chủ tịch Tập đoàn Future Generation – một trong những tập đoàn lớn nhất của người Việt ở nước ngoài.

Ngô Chí Dũng – Chủ tịch Ngân hàng VPBank

Ngô Chí Dũng (sinh năm 1968) từng học ngành địa chất tại Nga. Trước khi trở về Việt Nam đầu tư, ông cũng có thời gian kinh doanh trong lĩnh vực mỳ ăn liền tại Nga.

Năm 1996, ông là cổ đông sáng lập ngân hàng VIB. Trong giai đoạn 2005-2010, ông là Chủ tịch Công ty CP Đầu tư Liên Minh và tập đoàn KBG tại Nga. Trước khi trở thành Chủ tịch tại VPBank, ông từng là Phó chủ tịch thứ nhất tại Techcombank.

Những cái tên khác và dấu ấn trên thị trường

Ngoài các tên tuổi kể trên, thế hệ doanh nhân Đông Âu còn có nhiều nhân vật khác góp phần định hình nền kinh tế Việt Nam:

Đặng Khắc Vỹ – Chủ tịch Ngân hàng VPBank, sáng lập VIB

:Tốt nghiệp Kỹ sư địa chất và Tiến sĩ Kinh tế tại Nga. Ông là người sáng lập và Chủ tịch VIB, một trong những ngân hàng thương mại cổ phần hàng đầu Việt Nam. Ở nước ngoài, ông Vỹ là Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Mareven Food Holdings, một trong những tập đoàn lớn nhất của người Việt tại nước ngoài, Công ty TNHH Mareven Food Central thuộc Mareven Food Holdings được tạp chí Forbes bình chọn Top 200 công ty tư nhân lớn nhất của Liên bang Nga.

Nguyễn Cảnh Sơn: Phó Chủ tịch Techcombank và Chủ tịch Eurowindow Holding

Ông được biết đến là người đưa cửa hiện đại uPVC tiêu chuẩn châu Âu vào thị trường Việt Nam và phát triển các dự án bất động sản lớn. Eurowindow đã mang lại thành công tại thị trường trong nước cho ông Sơn. Sau đó, ông chuyển đầu tư sang ngành bất động sản, tài chính, vật liệu xây dựng… Hiện ông là Chủ tịch Tập đoàn T&M Trans tại Nga và Phó chủ tịch Ngân hàng Techcombank.

Trịnh Thanh Huy – Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty CP BĐS Bình Thiên An (BTA)

Trịnh Thanh Huy Từng là Phó Chủ tịch Masan và sau đó chuyển hướng sang lĩnh vực bất động sản. Ông từng là Chủ tịch Bất động sản Bình Thiên An (BTA) nổi tiếng với hàng loạt thương vụ đình đám như thâu tóm Vinafco, Beton 6, Descon… cùng các dự án bất động sản lớn như Đảo Kim Cương (vốn đầu tư hơn 400 triệu USD) và Metropolis Thảo Điền (hơn 600 triệu USD) tại TP.HCM.

Hành trình của những tỷ phú này không chỉ là câu chuyện làm giàu của cá nhân mà còn là biểu tượng của tinh thần khởi nghiệp, bản lĩnh đương đầu với khó khăn và khát vọng vươn lên mạnh mẽ. Từ những khu chợ nhỏ ở Đông Âu, họ đã trở về và làm nên những tập đoàn, thương hiệu vang danh, góp phần đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn với nền kinh tế toàn cầu.

Nhóm “Anh em Đông Âu” đi lên từ mì gói

Một chi tiết thú vị là rất nhiều tỷ phú Đông Âu đều đã và đang kinh doanh mì gói. Technocom – tiền thân của Vingroup ngày nay từng là nhà sản xuất mì ăn liền hàng đầu tại Ukraine. Khi quyết định rút về nước, tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã bán lại nhà máy cho Nestle.

Trong khi tỷ phú Vượng tập trung phát triển bất động sản thì bộ đôi Nguyễn Đăng Quang & Hồ Hùng Anh tiếp tục duy trì mảng kinh doanh gia vị, mì gói và đã gây dựng nên Masan Consumer – công ty sản xuất hàng tiêu dùng hiện có trị giá hơn 4 tỷ USD.

Ông Ngô Chí Dũng (Chủ tịch VPBank) và ông Đặng Khắc Vỹ (Chủ tịch VIB) cùng nhau khởi nghiệp với thương hiệu mì Rollton nổi tiếng nước Nga. Sau đó về Việt Nam, cả hai là những người sáng lập Ngân hàng VIB.

Tiếp tục theo đuổi và thống trị ngành mì gói Đông Âu khi nhiều người rút về nước, Mareven Food – công ty liên quan chủ tịch VIB Đặng Khắc Vỹ đã được định giá gần 1 tỷ USD từ năm 2008, chiếm ½ thị phần tại Nga. Tại Việt Nam, công ty có mối liên hệ với ông Vỹ là Uniben (thương hiệu Reeva, 3 miền) hiện cũng đứng trong Top4 doanh nghiệp có thị phần lớn nhất.

Nhóm “Đông Âu” với những đại gia đứng đầu các đế chế